از طرف دیگر معضل زیست محیطی استفاده از هیدروکربن‌ها در ترکیب آسفالت قیری و همچنین دوام و پایداری کم نامناسب آسفالت در برابر تغییرات جوی و سیکل های یخبندان و نهایتا آزاد شدن بهای قیر و عرضۀ آن در بورس کالا و به تبع آن مشکلات متعدد پیش آمده جهت تهیه و خریداری قیر، از دیگر عواملی بودند که سبب گردید آسفالت را بعنوان یک گزینۀ فراگیر در پروژه ها نپذیرفته و بدنبال یافتن گزینه های جایگزین برای آن باشیم.

آسفالت:

آسفالت گرم مخلوطی از مصالح سنگی و قیر خالص است که بر حسب نوع دانه بندی و قیر مصرفی، بین حداقل ۱۰۵ درجه الی حداکثر ۱۶۳ درجه سانتیگراد در کارخانه آسفالت تهیه و در محدوده همین حرارت روی سطوح آماده شده راه پخش و کوبیده میشود. درگروه مخلوطهای آسفالت گرم، بتن آسفالتی بهترین نوع آن است که از اختلاط مصالح سنگی مرغوب وشکسته با دانه بندی منظم و پیوسته و قیر خالص، ضمن اعمال کنترل و نظارت دقیق در کلیه مراحل تولید بدست می آید. مزیت های عمده آن بکارگیری در هرگونه شرایط ترافیکی، مقبولیت آسفالت، سرعت بالای اجرایی و بکارگیری در کلیه اقلیم ها و در هرگونه شرایط جوی است. روانی حرکت خودرو و سهولت چرخش و حرکت لاستیک همراه با استهلاک کمتر، نرمی در حرکت و آسایش راننده، تجانس قیر با آسفالت، انعطاف پذیری و شکل پذیری در زیر عبور چرخ.

لزوم طرح اختلاط و اجرا مناسب با شرایط آب و هوایی و جلوگیری از ترک خوردگی،روانی کم در حرکت خودرو و لغزیدن لاستیک، انتخاب مصالح جایگزین آسفالت مانند بتن غلتکی، بتن گوگردی،سنگفرش ها و تایل های بتنی نیازمند بررسی همه جانبه به لحاظ فنی و اقتصادی است. استفاده از کفپوش بتنی پیش ساخته از جمله مصالحی هستند که توجه روزافزونی به آنهارا در کفسازی معابر شاهد می باشیم .البته استفاده از کف‌پوش‌های بتنی در روسازی‌های شهری به‌ رغم زیبایی، دوام و سازگاری این محصول با محیط زیست نسبت به آسفالت، به دلیل اجرای تماما مکانیزه روسازیهای آسفالت و صرف زمان کم عملیات اجرایی آن، کمتر مورد توجه مسئولان قرار گرفته است.عمر مفید آسفالت در صورت استفاده از مواد با کیفیت بیش از ۵ تا ۱۰ سال نیست. اجرای کفپوش های بتنی علاوه بر اینکه به لحاظ مالی مقرون به صرفه میباشد،امکان اجرای طرح های زیبا در سایز ها ورنگ های متنوع را فراهم می آورد.
در عکس های زیر نمونه طرح اجراشده با آسفالت و کفپوش نشان داده شده است.

نصب مکانیزه کفپوش با ماشین آلات مخصوص:

در این گزارش تلاش گردید با بیان ضرورتها و با در نظر گرفتن پارامترهای مختلف نظیر کیفیت مصالح، سرعت اجرا، وجود توجیه اقتصادی، سهولت اجرا و نگهداری آسان به معرفی کفپوش های بتنی که امکان جایگزینی آسفالت در برخی پروژه های شهری و روستایی را داشته باشند پرداخته شود. بدون شک انتخاب کفپوش های بتنی جهت پروژه بهسازی و زیبا سازی خیابان ها و مسیرهای سواره رو سطح شهر می تواند به عنوان جایگزین مناسب برای آسفالت باشد.

با عنایت به مطالب فوق و با در نظرگرفتن پارامترهای تاثیرگذار در این خصوص (شامل توجیه اقتصادی، سرعت و سهولت اجرا، کیفیت و شرایط نگهداری) امکان بکارگیری کفپوش های بتنی و جایگزینی آن را در پروژه های مسیرهای سواره رو بیشتر مورد بررسی قرارگیرد تا شاید با این اقدام گامی در جهت بهبود کیفیت و افزایش ماندگاری ،زیبا سازی خیابان ها و معابر شهری و روستایی برداشته شود.

بتن جایگزین مناسب برای آسفالت

(مقایسه کفپوش بتنی،آسفالت،بتن روسازی غلطکی)

ارزانی و فراوانی سیمان ,همراه با گران شدن قیر و کیفیت پایین آسفالت جاده ها ,این فرصت را به وجود آورده است تا بتوان بتن را جایگزین آسفالت کرد.
یکی از مزایای بتن غلطکی و کفپوشهای بتنی در روسازی راه تحمل بارهای سنگین است و در حالت سفت شده شباهت بسیاری با بتن معمولی دارد و عناصر تاثیرگذار بر خواص بتن های معمولی مانند نسبت آب به سیمان و میزان تراکم ,اثر مشابهی بر روی خواص بتن غلطکی و کفپوش های بتنی روسازی دارند. باتوجه به تحمل ضعیف آسفالت در مقابل بارهای سنگین استفاده از بتن غلطکی و کفپوش بتنی معقول به نظر میرسد.
مشخصات ظاهری با توجه به یکسان بودن ظاهر و رنگ در بتن غلطکی و آسفالت ,کفپوش محصولات بتنی در انواع اشکال هندسی و تنوع رنگ به معابر و خیابان ها جلوه ی خاصی میدهد.
از نظر بازیافت و محیط زیست استفاده از مشتقات نفتی از جمله قیر مورد استفاده در آسفالت باعث آلودگی محیط زیست می شود و عمده ترین مانع بازیافت آسفالت غیراقتصادی بودن آن است و بالاترین راندمانی که بازیافت آسفالت دارد ۳۰ تا ۴۰ درصد است زیرا نمیتوان از همه مواد قبلی استفاده نمود و باید قیر و مصالح آسفالت قدیمی را جدا نمود و دوباره با مصالح و قیر جدید ترکیب نمود.بازیافت بتن روسازی غلطکی به خاطر هزینه های بالا اصلا مقرون به صرفه نمی باشد و کفپوش بتنی دوستدار محیط زیست است.

از نظر پایداری در برابر عوامل جوی , اسفالت در برابر فشارهای فیزیکی مقاومت چندانی ندارد.در برابر گرما تغییر شکل می دهدو در مواجهه با فصل سرما و یخبندان به خاطر جذب آب و یخ زدگی و نفوذ آب به لایه های زیرین و با استفاده از نمک برای یخ زدایی باعث تخریب آسفالت به مرورزمان خواهد شد.دوام بلند مدت بتن روسازی و کفپوش های بتنی نسبت به آسفالت قیری در مناطق گرمسیری و معتدل با توجه به اینکه در مقابل افزایش دما مقاوم بوده و هیچگونه تغییر شکلی در آنها ایجاد نمیشود . درمناطق سردسیر رویه بتنی به خاطر جذب آب پایین و مقاوم بودن در برابر سیکل های یخبندان در مواجه با آسیب های احتمالی ایمن و مقاوم است.
در آسفالت , بتن روسازی غلطکی و کفپوش بتنی اجرا با سرعت بالا انجام می پذیرد و دارای قابلیت بهره برداری زودهنگام و سهولت در نگهداری است.
با توجه به نیازبه ماشین آلات سنگین برای اجرای هرچه سریعتر بتن روسازی غلطکی این طرح هزینه های زیادی را دربرمی گیرد در حالیکه آسفالت و کفپوش بتنی به خاطر در دسترس بودن دارای هزینه کم است.